چطور به تقویت حافظه کمک کنیم؟
انسان‌ها به‌خصوص دانش‌آموزان در ایام امتحانات به‌شدت به‌دنبال راه‌های تقویت حافظه و طولانی‌مدت‌کردن حافظه خود هستند.
ترس از امتحانات وقتی وجود دانش‌آموز را فرا می‌گیرد او حاضر است دست به هر کاری برای تقویت حافظه‌اش بزند که گاه منجر به رویدادهای منفی و تأسف‌باری می‌شود. راهکارهای ذیل، به دانش‌آموزان عزیز جهت بهبود و تقویت حافظه پیشنهاد می‌شود که امید است با به کار‌گیری آنها، فصل امتحانات را با موفقیت سپری کنند.
1- خواب کافی: داشتن خواب کافی و بدون دغدغه یکی از راه‌های تقویت حافظه است که متأسفانه در فصل امتحانات گاهی به‌طور کل نادیده گرفته می‌شود. در تحقیقات متعدد ثابت شده است که کمبود خواب، عملکرد حافظه را به‌شدت تحت‌تأثیر منفی قرار می‌دهد زیرا در هنگام خواب و استراحت، مغز به پردازش و ادغام اطلاعات یکسان که در طول روز دریافت کرده می‌پردازد لذا حداقل 6‌ساعت خواب را در برنامه خود بگنجانید و به این فکر کنید که با از دست دادن هر دقیقه از زمان خواب به همان نسبت زمان مناسب یادگیری را از دست می‌دهید.
2- تغذیه: تغذیه نیز یکی از مباحث مهم در بهبود حافظه به‌شمار می‌رود که امروزه تعداد زیادی از افراد، اطلاعات کافی در مورد آن دارند ولی تنها جهت یادآوری ذکر می‌شود که مصرف میوه، سبزیجات تازه، انواع مغزها‌، شیر و غلات در بهبود عملکرد مغز بسیار تأثیر گذارند.
3- مرور مطالب: آنچه برای امتحان خوانده‌اید برای خود مرور کنید؛ شرایط را طوری تصور کنید که شما دانش‌آموزید و موظفید برای معلم خود مطالب را بازگو کنید. سعی کنید نکات مهم و پراهمیت را ذکر کنید. این امر باعث می‌شود که جزئیات هر موضوعی به‌خوبی در ذهنتان شکل گیرد و موضوع به‌طور شفاف در مغزتان طبقه بندی شود.
4- در رابطه با مطالب و عناوین مهم و اساسی با دوستان زرنگ خود صحبت کنید. البته این کار را یک یا چند روز قبل از امتحان انجام دهید و هرگز این مرحله را به ساعتی قبل از امتحان موکول نکنید زیرا در آن زمان، میزان بالای اضطراب و فشار روانی مانع به خاطر سپردن صحیح مطالب می‌شود. روش مرور مطالب با همکلاسی باعث به حافظه سپردن بهتر شما و او می‌شود.
5- داشتن استراحت کوتاه مدت را در فواصل درس خواندن خود بگنجانید و هرگز پیوسته و بدون استراحت به درس‌خواندن ادامه ندهید (‌به ازای هر 45 - 30 دقیقه درس خواندن 5 تا10 دقیقه استراحت زمان مناسب و معقولی است.)
در زمان استراحت به دیدن تلویزیون یا انجام بازی‌های رایانه‌ای نپردازید بلکه در این زمان سعی کنید کمی راه بروید یا از خوراکی‌های سالم مانند میوه و سبزیجات تازه استفاده کنید تا مغز نیز فرصت تقویت خود را پیدا کند.
6- از حفظ کردن مو به موی مطالب خودداری کنید. ابتدا مفهوم آن را درک کرده و بعد آن را حفظ کنید زیرا در بسیاری موارد مشاهده می‌شود دانش‌آموزان فقط به حفظ‌کردن خط به خط و لغت‌‌به‌لغت مبادرت می‌ورزند که این امر تأثیری کوتاه مدت خواهد داشت و حتی چند ساعت بعد از امتحان، دانش‌آموزان کلمه‌ای را به یاد نخواهند آورد.
7- با تکنیک‌ها و روش‌های صحیح مطالعه آشنا شوید؛ در بسیاری از مواقع به خاطر سپردن نماد و سمبلی می‌تواند شما را یاد آن مبحث بیندازد. استفاده از این تکنیک‌ها و روش‌ها به‌خصوص در مورد دروس شفاهی بسیار کاربردی و تأثیر‌گذار است؛ مثلاً اگر دانش‌آموز قصد دارد چند اسم مختلف را حفظ کند و ترتیب آنها نیز اهمیت دارد، می‌تواند از روش سرینام استفاده کند، بدین صورت که ابتدای حروف آن اسامی را به هم بچسباند و با آن یک لغت با معنی و حتی بی‌معنا بسازد و آن لغت را که هر حرف آن نمادی از آن اسامی است حفظ کند.
تقویت و بهبود حافظه امری نیست که بتوان یک شبه یا چند روزه آن را ایجاد کرد بلکه نیاز به ممارست فراوان دارد لذا توصیه می‌شود که این امر مهم را جدی قلمداد کرده و در فصل تابستان از کلاس‌ها و کتاب‌های مفید و سازنده در این زمینه استفاده کرده و بهبود و تقویت حافظه را به امری روزانه و پیوسته تبدیل کنید.

همشهری

تقویت حافظه « دوپینگ مغز در سه سوت»

قسمت دوم

تکنیک هایی که حافظه را تقویت می کنند
داستان اینکه بشر فهیمد می تواند حافظه را تقویت کند و بازی هایی را برای افزایش هوش راه بیندازد، از چیزی حدود 2500 سال پیش شروع شد. قضیه هم از این قرار بود که یک شاعر یونانی به نام سیمونیدز بعد از اینکه در یک تالار مجلل پر از مهمان شعر یک ساعته اش را خواند، رفت بیرون تا آبی به سر و صورتش بزند اما به محض بیرون رفتن سیمونیدز، سقف تالار فرو ریخت و همه مهمان ها مردند. شدت این حادثه هم طوری بود که حتی نمی شد هویتشان را تشخیص داد. اینجا بود که سیمونیدز مثل سوپرمن آمد و به خاطر توجه بیش از حدی که به مدعوین کرده بود، هویت بیشتر آنها را از روی جایی که اول نشسته و بعداً مرده بودند، تشخیص داد. خب، سیمونیدز نابغه که نبود، شاعر بود و به خاطر این، همه فهمیدند مثلاً تمرکز از آن تکنیک هایی است که می تواند یک شاعر را به یک شبه نابغه تبدیل کند. به این ترتیب بود که نخستین تئوری تداعی در به خاطر سپاری و اساس تمامی سیستم های منموتکنیک ( تدابیر یادیار، روش های کمک به حافظه) به وجود می آمد؛ سیستم هایی که در نظر اول خیلی ساده اند اما به کمک آنها می شود به جنگ فراموشی رفت.
ادامه مطلب...

نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » محمد ( یکشنبه 91/1/20 :: ساعت 9:54 عصر )

داروهایی که برای افزایش حافظه مورد استفاده قرار می‌گیرند
دستکاری در کار مغز همواره فکر دانشمندان و حتی مردم عادی را به خود مشغول کرده است. از وقتی که انسان پی به فعالیت پیچیده و توانایی‌های بالای مغز برد، همواره برای رسیدن به قدرت هوشی بالاتر در تلاش بوده است. در میان تلاش دانشمندان، مردم عادی نیز خود را از قافله عقب نگه نداشته‌اند. بعضی‌ها با مصرف مواد غذایی و بخصوص بعضی گیاهان سعی در افزایش حافظه مغز دارند. بعضی دیگر از داروهای مصنوعی برای افزایش حافظه و توانایی مغز استفاده می‌کنند. شاید شما هم در شب‌های امتحان از این داروها مصرف کرده باشید یا حداقل کسانی را می‌شناسید که قبل از امتحان برای تقویت قوای فکری خود دارو مصرف می‌کنند.
یکی از فواید اصلی داروهای محرک (مانند کوکائین، افدرین و آمفتامین‌هایی چون ریتالین)‌ توانایی آنها در افزایش انرژی مغز و تمرکز است. آنها تمرکز روی کار و درس خواندن برای مدت طولانی را افزایش می‌دهند.
در مطالعه‌ای که در سال 2008 روی 1400 نفر انجام شد و در مجلهNature به چاپ رسید، 20 درصد از افراد عنوان کرده بودند که از داروها برای افزایش تمرکز و حافظه استفاده می‌کنند.
بیشتر این افراد در زمینه‌های علمی، مهندسی و آموزشی فعالیت داشتند. این مطالعه 3 دارو را مورد بررسی قرار داد: ریتالین، داروی ضدخواب پروویجیل و مهارکننده‌های گیرنده بتا که هم برای درمان ناراحتی‌های قلبی استفاده می‌شوند و هم اثر ضداضطراب دارند. نتیجه این شد که 60 درصد افراد مورد مطالعه عنوان کردند که از ریتالین برای افزایش توانایی مغز خود استفاده می‌کنند و 44 درصد گفتند که از پروویجیل (نام دیگر آن مودافینیل است)‌ استفاده کرده‌اند و حدود 15 درصد از مهارکننده‌های گیرنده بتا استفاده می‌کردند. بعضی‌ها هر روز از این داروها استفاده می‌کردند؛ در حالی که سایرین هفتگی یا ماهانه و بعضی از آنها سالی یکبار این داروها را مورد استفاده قرار می‌دادند.
ریتالین دارویی است که برای درمان بیش‌فعالی در کودکان استفاده می‌شود؛ اما افراد سالم از آن برای افزایش تمرکز و دقت استفاده می‌کنند. بیشتر این افراد دوست دارند به جای آن که تلاش بیشتری برای درس خواندن کنند، با مصرف قرص راحت‌تر درس بخوانند. دانشمندان همواره در مورد استفاده غیرپزشکی از این داروها هشدار می‌دهند و عنوان می‌کنند که عوارض جانبی داروهای افزایش حافظه آنقدر مهم است که نباید بدون دلیل از آنها استفاده کرد.
ریتالین و سایر داروهای محرکی چون متادات، استراترا و... برای درمان اختلال کمبود توجه در کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ اما این داروها توسط 30 15 درصد دانشجویان دانشگاه برای پیشرفت تحصیلی مورد استفاده قرار می‌گیرند که البته همه این داروهای محرک می‌توانند موجب واکنش‌های روانی شوند. به عنوان مثال توهم، جنون، سوءظن و فقدان بصیرت (پارانویا)‌، هذیان و افکار آشفته. در مارچ 2006،FDA دریافت که 6 درصد از بچه‌ها به دنبال مصرف این داروها دچار واکنش‌های روانی به صورت توهم‌های بینایی و حسی به صورت احساس حرکت حشره، مار و کرم می‌شوند.

عوارض داروهای افزایش تمرکز
پروویجیل به اندازه ریتالین شناخته شده نیست و گزارش‌های کمی مبنی بر وابستگی به آن منتشر شده است. این دارو موجب بیدار ماندن شخص می‌شود و برای درمان اختلالات خواب مورد استفاده قرار می‌گیرد. از عوارض این دارو می‌توان به سردرد، گیجی، آبریزش بینی، تهوع و لرزش اشاره کرد. همچنین این دارو موجب تغییرات فشارخون و اختلال در ریتم قلب می‌شود. بنابراین نباید در افرادی که ناراحتی قلبی دارند مورد استفاده واقع شود.
درست است که حافظه مهم است ولی به فراموشی سپردن خاطرات بد نیز به همان اندازه مهم است. استفاده از داروهای تقویت‌کننده حافظه برای مدت طولانی موجب تضعیف توانایی شخص در به فراموشی سپردن خاطرات ناگوار می‌شود و به دنبال آن شخص دچار آزارهای روحی ناشی از حوادث ناگوار زندگی خواهد شد که در بعضی موارد موجب ابتلای شخص به بیماری‌های روانی چون اختلال اضطراب پس از حادثه‌()PTSD و... می‌شود.
ریتالین که بیش از سایر داروها مورد استفاده قرار می‌گیرد نیز بدون عارضه نمی‌باشد. سرگیجه، لرزش، تاری دید، تغییرات فشار خون، بی‌اشتهایی، خشکی دهان، تپش قلب و... همگی از عوارض ریتالین هستند که می‌توانند اشخاص را برخلاف هدفشان از فعالیت بیشتر بازدارند.

تفکرات اشتباه درباره داروهای افزایش حافظه
مطالعات اندکی روی این مساله که داروهای افزایش تمرکز واقعا موجب افزایش قدرت ذهنی افراد سالم می‌شوند، صورت گرفته است. در مطالعه‌ای در سال 2003 نشان داده شد که پروویجیل اثرات مثبتی در حد آزمایشگاهی داشته است. در این مطالعه که روی 60 نفر انجام شد، نشان داده شد که این دارو موجب افزایش فعالیت در بعضی تست‌های شناختی مانند حافظه و طرح‌ریزی‌های سه‌بعدی می‌شود. افرادی که پروویجیل استفاده می‌کردند، احساس تمرکز بیشتری داشتند.
مطالعات روی دانشجویان موجب نتایج نگران‌کننده‌ای شده است. در مطالعه‌ای که در سال 2003 روی دانشجویان سال اول در یکی از دانشگاه‌های بزرگ آمریکا انجام شد، نشان داد که 5/13 درصد آنها حداقل یک بار برای دلایل غیرپزشکی از داروهای تقویت‌کننده حافظه استفاده کرده‌اند. در بعضی دیگر از مطالعات نشان داده شده است دانش‌آموزانی که از دارو استفاده می‌کنند حتی نمره‌های پایین‌تری نسبت به همکلاسان خود کسب می‌کنند. بیشتر آنها فکر می‌کنند این داروها هوش آنها را بیشتر می‌کند و به عنوان یک میانبر برای رسیدن به مدارج بالاتر آکادمیک از آنها استفاده می‌کنند؛ ولی این طور نیست.
در ضمن بیشتر مردم فکر می‌کنند که عوارض این داروها آنقدر هم جدی نیست ولی باید بدانید که این تصور هم اشتباه است. تاکنون چندین مورد پارگی دیواره عروق کاروتید و سکته مغزی به دنبال آن پس از مصرف این داروهای محرک گزارش شده است. مصرف کوکائین گاهی اوقات با پارگی عروق بزرگ همراه می‌باشد. همچنین باید بدانید که کوکائین و آمفتامین‌ها (مانند ریتالین)‌ با ایجاد التهاب در عروق مغز خطر سکته مغزی را افزایش می‌دهند.
همچنین در یک مطالعه که در سال 2005 به انجام رسید، نشان داد که ریتالین می‌تواند اثرات مخربی رویDNA داشته باشد، اما راه‌حل درستی که می‌توان به جای مصرف این قرص‌ها توصیه کرد، این است:
از آنجا که داروهای محرک با افزایش کاتکول آمین‌هایی چون دوپامین بر مغز اثر می‌کنند و ورزش‌های هوازی نیز با اثر بر نوراپی‌نفرین، دوپامین و اپی‌نفرین می‌توانند اثرات آنها را تقلید کنند. دانشمندان توصیه می‌کنند که به جای استفاده از دارو به ورزش روی آورید که همان اثر را بدون عوارض دارد و همچنین به مقدار کافی ماهی یا روغن ماهی که سرشار از امگا3 می‌باشد، مصرف کنید و از همه مهم‌تر تنبلی را کنار بگذارید!

حفاظت از حافظه
حافظه نتیجه فعالیتی پیچیده در مغز است که به ما اجازه می دهد اطلاعات را ذخیره کنیم و زمانی که به آن نیاز داریم و در مواقع لزوم ، دوباره به خاطر بیاوریم. دو نوع حافظه داریم: سیستم حافظه ای که اتفاقات زندگی شخصی را نگهداری می کند که به آن حافظه اتوبیوگرافیک می گوییم و سیستم حافظه ای که اطلاعات را درباره اطراف نگهداری می کند. از آنجایی که این دوسیستم مجزا از هم کار می کنند، ممکن است همه اتفاقات جالب طول مدت تعطیلات را به خاطر بیاورد؛ در صورتی که آن چه را در مدرسه آموزش دیده، به خوبی نتواند به ذهن بسپارد. حافظه ما اطلاعات را به طور معمول از طریق حواس بینایی، شنوایی ، بویای و لامسه ذخیره می کند.
آلزایمر به جای خود. این روزها همه می خواهند از تکنیک های تقویت حافظه بدانند و روش هایی که باعث می شود در امتحانات درس ها را بهتر به خاطر بسپارند.
به طور معمول، ما تنها اطلاعاتی را به یاد می آوریم که لازم داریم و آنهایی که خیلی قدیمی هستند. فراموش می شوند... اما چرا بعضی چیزها را از یاد می بریم؟ جوابش بسیار ساده است؛ چون مغز ما با اطلاعات زیادی بمباران می شود. حتی با وجود این که ظرفیت ذخیره اطلاعات هم بالاست. اگر تمام اطلاعات را از لحظه ای که متولد می شویم در حافظه ذخیره کنیم، حافظه ما به طور کامل مختل می شود واقعیت این است که ما به همه آن اطلاعات نیازی هم نداریم و تنها به بعضی نیاز داریم. ما می توانیم بعضی از اطلاعات خاص را برای مدت کوتاهی در ذهن به خاطر بسپاریم که به آن حافظه کوتاه مدت می گویند. اما گاهی با کوشش و تمرین و تکرار، اطلاعات را برای طولانی مدت به خاطر می سپاریم. وقتی می گوییم «فراموش کردم» به این معنی است که اطلاعات را به درستی در حافظه کوتاه مدت خود ذخیره نکرده ایم یا این اطلاعات در حافظه طولانی مدت ذخیره شده، اما نمی توانیم آن را پیدا کنیم؛ چرا که یا به شیوه ای بد ذخیره شده یا مدت زیادی از آن اطلاعات استفاده نکرده ایم.
ادامه مطلب...

نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » محمد ( یکشنبه 91/1/20 :: ساعت 9:50 عصر )

روش های تقویت تمرکز حواس در هنگام مطالعه

مقدمه
انسان ، به سبب ویژگی های بی نظیرش در میان همه موجودات ، عنوان اشرف مخلوقات را به خود اختصاص داده است. او استعداد خاص تفکر و یادگیری دارد که به او اجازه می دهد اعمال خاص انجام دهد . نتایج اعمالش را پیش بینی و ارزیابی کند .تغییر و تحولات گوناگون و سریعی را در عرصه علم و فناوری به وجود آورد. آنچنان که به قول تافلر دنیا را به دهکده ای تبدیل کند که اطلاعات را در سریع ترین زمان ممکن از قاره ای به قاره دیگر انتقال دهد .
بنابراین بر اثر پیشرفت سریع و غیر قابل انتظاری که در قلمرو دانش و فناوری طی چند قرن اخیر نصیب انسان شده است حجم اطلاعات و دانسته های بشری روز به روز به طور سر سام آوری در حال افزایش است. بر دانش آموزان و دانشجویان لازم است که هرچه سریعتر خود را با این تغییر و تحولات همگام سازند. در این راستا، بسیاری از دانش آموزان و دانشجویان کوشش زیاد می کنند . بسیار مطالعه می کنند اما به دلیل عدم توانایی در تمرکز حواس، هنگام مطالعه نمی توانند به نتیجه دلخواه دست یابند.
تمرکز در لغت یعنی تراکم ، فشردگی مجموعه، چکیده، تمرکز در اصطلاح یعنی حفظ و نگهداری توجه و تمرکز حواس ، روی موضوعی معین ، بدون تمرکز حواس ، یادگیری مثمر ثمر نخواهد بود . بنابر این همه افراد توانایی تمرکز دارند و تمرکز نسبی است یعنی کسی نمی تواند ادعا کند کاملا حواس پرت است ویا همیشه تمرکز حواس دارد. تمرکز گاهی ساده است و گاهی مشکل. تمرکز در موضوع هایی که نیاز به تفکرو تجزیه و تحلیل دارند مشکل و تمرکز در موضوع هایی که جنبه ی تفریحی و سرگرمی دارند ، بسیار آسان است.

تمرکز حواس:
یعنی عوامل حواس پرتی را به حد اقل رساندن… تمرکز هر شخص به نسبت کاهش عوامل حواس پرتی او افزایش می یابد و بنا به تغییرات موقعیت ذهنی و محیطی او تغییر می کند . بیشتر افراد گمان می کنند که تمرکز یک امر ذاتی و تغییر آن ناممکن است ، در حالی که تمرکز یک امر اکتسابی است و باید هر روز پرورش و جهت داده شود و هر کس با هوش عادی خود می تواند به آن دست یابد. پس برقراری تمرکز حواس به میزان کاهش عوامل حواس پرتی بستگی دارد . یعنی هر چه عوامل مزاحم و مخل تمرکز بیشتر باشند توانایی حفظ تمرکز حواس کمتر است و بر عکس. لذا حواس پرتی ؛ یعنی خارج شدن از روند مطالعه یا جریان کا ری و فرو رفتن در افکار و تخیلات و یا انجام کار دیگر.

منشاء حواس پراگندگی:
حواس پرتی یا منشاء ذهنی و درونی دارد و یا منشاء بیرونی و محیطی
حواس پرتی درونی و ذهنی: عبارت است از اشکالات فکری انسان و اندیشه هایی که موانعی بر سر راه توجه دقیق به مطالعه و تمرکز حواس ایجاد می کنند. این موقع شامل مواردی از قبیل: درد، رنج، غم وغصه ، نگرانی، گرسنگی و تشنگی ، سردی و گرمی ، ترس و خشم و شادی ، سردرد و … می باشد
ادامه مطلب...

نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » محمد ( یکشنبه 91/1/20 :: ساعت 9:48 عصر )